- 30 Αυγ 2015, 20:52, ο/η Γ.Α. έγραψε:
Καλησπέρα! σπουδάζω εργοθεραπεία και έχω μερικές λεπτές απορίες γύρω απο τον εγκέφαλο επειδή κάνω μια εργασία για τη σχολή που αφορά τις αφασίες. Στη νευρολογία του λογοθετη βρίσκω κάποια αντιφατικά πράγματα που αναφέρει και με μπερδέυουν. Υπάρχει περίπτωση κάποιος αφασικός με αφασία wernicke π.χ να μη κατανοεί τη γλώσσα και να ομιλεί με αναγραμματισμούς και ασυνάρτητα και να είναι γενικά καλα ψυχοδιανοητικά;δηλαδή το μυαλό του δουλευει ρολοι σαν σκεψη και σαυτο που εχει προβλημα ειναι μονο ο λογος και η ομιλια; η υπαρχει μια γενικοτερη ψυχοδιανοητικη δυσλειτουργια του νου στους γενικοτερους λογισμους οπως και στα μαθηματικα πχ η οτιδηποτε αλλο που απαιτει οργανωση και σκεψη; και αν το προβλημα εντοπιζεται μονο στη γλωσσα και την ομιλια και οχι σε αλλα γνωστικα στοιχεια πως εξηγειται αυτο νευρολογικα;ευχαριστω.
Απάντηση:
Καλησπέρα σας,
Η ερώτησή σας είναι λίγο πολύπλοκη αλλά θα προσπαθήσω να σας απαντήσω όσο το δυνατόν απλούστερα ώστε να κατανοήσετε το θέμα των αφασιών.
Τα κέντρα του λόγου είναι δύο, σε απλούστευση βέβαια γιατί δε μιλάμε για δύο μόνο περιοχές του εγκεφάλου αλλά μάλλον για περισσότερες που συνδέονται μεταξύ τους για να δημιουργήσουν και να εκφέρουν το λόγο (ή για να τον κατανοήσουν).
Η περιοχή Werniche περιέχει τα κέντρα του εγκεφάλου που προπαρασκευάζουν το λόγο, που τον προγραμματίζουν δηλαδή και έπειτα στέλνονται οι πληροφορίες στο κέντρο Broca ώστε αυτός να λάβει μορφή. Δηλαδή στο πρώτο με απλά λόγια ετοιμάζουμε το λόγο, τι θέλουμε να πούμε και με ποια δομή και στο δεύτερο σχεδιάζεται στην ουσία ο τρόπος που τα εκτελεστικά όργανα του λόγου (στόμα, γλώσσα, χείλια, φωνητικές χορδές) θα λειτουργήσουν ώστε να μιλήσουμε. Με το κέντρο Wernicke επίσης κατανοούμε το λόγο (τον ακουστικό ή το γραπτό), αποκωδικοποιώντας στην ουσία τις πληροφορίες που ακούμε.
Στην αμιγώς αισθητική αφασία (αφασία Wernicke) ο ασθενής δεν μπορέι να κατανοήσει καθόλου το λόγο (ούτε το γραπτό ούτε τον προφορικό), δεν καταλαβαίνει τι του λες, δεν εκτελεί καμία εντολή. Όταν προσπαθεί να μιλήσει, ο λόγος δεν παρασκευάζεται σωστά και οι λέξεις ετοιμάζονται λάθος, δηλαδή με παραφάσιες και νεολογισμούς (λάθος λέξεις και νέες λέξεις δίχως νόημα), ενώ ο λόγος δεν έχει και καμία δομή και σύνταξη, με αποτέλεσμα να μη γίνεται καθόλου αντιληπτός (λόγος ¨σαλάτα¨). Είναι ένας ασθενής που μιλάει συνέχεια και μάλιστα δεν καταλαβαίνει ότι δε μιλάει σωστά, ακριβώς γιατί το κέντρο του εγκεφάλου που κατανοεί το λόγο δε δουλεύει σωστά άρα αυτός νομίζει ότι μιλάει φυσιολογικά! Μάλιστα αυτοί θυμώνουν και γίνονται επιθετικοί όταν βλέπουν ότι δεν τους καταλαβαίνεις γιατί δεν κατανοούν το γιατί!
Αντίθετα, στην αμιγώς κινητική αφασία (Broca) ο ασθενής δε μιλάει καθόλου, αλλά κατανοεί τι του λες και εκτελεί εντολές. Ο λόγος ετοιμάζεται αλλά δεν φτάνει στα εκτελεστικά όργανα για να παραχθεί. Σκέψου το σαν ένα παρετικό χέρι από κάποια κάκωση στον αυχένα που αν και ετοιμάζεται η κίνηση στον εγκέφαλο δεν κινείται ποτέ το χέρι γιατί η πληροφορία δε φτάνει σε αυτό λόγω της βλάβης στο νωτιαίο μυελό. Οι ασθενείς αυτοί μπορεί να μη μιλάνε καθόλου ή να μιλάνε τηλεγραφικά (λέξη-λέξη) αλλά με σωστή σύνταξη αν καταφέρουν και πουνε 2-3 λέξεις, έτσι ώστε σιγά σιγά βγαίνει κάποιο νόημα. Αυτοί καταλαβαίνουν το πρόβλημα τους και στενοχωριουνται, όπως ένας ασθενής με κάποιο παρετικό άκρο.
Μετά υπάρχει και η ολική αφασία στην οποία οι ασθενείς ούτε κατανοούν ούτε εκφέρουν λόγο, σε μεγάλες βλάβες του αριστερού ημισφαιρίου που προσβάλλονται και τα δυο κέντρα.
Φυσικά στην καθημερινή πράξη τα 2 αυτά άκρα που σου περιέγραψα δεν είναι και τόσο συχνά γιατί οι βλάβες συνήθως δεν είναι και τόσο εντοπισμένες ώστε να προσβάλλουν ακριβώς και μόνο τα δυο κέντρα ξεχωριστά ή ολοκληρωτικά. Έτσι προκύπτουν ασθενείς που συνήθως δεν μπορείς εύκολα να τους κατηγοριοποιήσεις.
Σε γενικές γραμμές οι αφασικοι ασθενείς δεν έχουν κάποιο άλλο πρόβλημα, αν θεωρήσουμε βέβαια ότι προσβάλλεται μόνο τα κέντρα του λόγου! Τα μαθηματικά που ρωτάς χρειαζονται και αυτά στην ουσία αποκρυπτογράφηση στα ίδια κέντρα (όπως και ο γραπτός λόγος) μιας και είναι σύμβολα, όπως τα γράμματα στις γραπτές λέξεις. Θεωρητικά αυτοί οι ασθενείς μπορούν να κάνουν πράξεις αλλά πως θα το εξακριβωσουμε αφού δεν καταλαβαίνουν τι τους ρωτάμε; Στην κίνηση τους, στην αυτοεξυπηρέτησή τους, στο ντύσιμο τους δεν έχουν κανένα πρόβλημα. Το μόνο πρόβλημα τους ναι, είναι ο λόγος (και η γραφή πάντα). Επαναλαμβάνω όμως πάλι ότι αυτά είναι λίγο θεωρητικά γιατί συνήθως προσβάλλονται και κέντρα που σχεδιάζουν τις κινήσεις και τις γνωστικές ικανότητες, δημιουργώντας έτσι απρακτικά και αγωνιστικά σύνδρομα.
Ελπίζω να σας κατατόπισα λίγο. Γενικά οι αφασίες και τα κέντρα του λόγου είναι ένα πολύπλοκο θέμα, όπως θα καταλάβατε και από το διάβασμά σας!
Στη διάθεσή σας για περαιτέρω επεξηγήσεις.
Καλή τύχη στην εργασία!
Κανελλόπουλος Δημήτρης
Νευρολόγος
