Ο βιοϊατρικός βελονισμός αποτελεί μια παγκοσμίως αναγνωρισμένη ιατρική πράξη με αδιαμφισβήτητα θετικά αποτελέσματα για την υγεία. Είναι μια ασφαλής μέθοδος θεραπείας και εφαρμόζεται σε πλήθος ασθενειών και παθήσεων χωρίς να έχει παρενέργειες.

Έχει τις ρίζες του στην αρχαία Κίνα και ασκείται εκεί από την αρχαιότητα έως και σήμερα. Αν και υπάρχουν καταγραφές θεραπειών με βελονισμό εκατοντάδες χρόνια πριν σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης, η ραγδαία εξάπλωσή του στη δυτική Ευρώπη, στον Καναδά και στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ξεκίνησε από το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα.

Ο βελονισμός βασίζεται στην είσοδο ιδιαίτερα λεπτών βελονών (μόλις λίγα χιλιοστά) σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος των ασθενών. Έχει αδιαμφισβήτητα αποτελέσματα σε διάφορες παθήσεις και χρησιμοποιείται καθημερινά σε πολλά μεγάλα νοσοκομεία της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Τρόποι εφαρμογής

Σωματοβελονισμός

Κάθε θεραπεία βελονισμού χρειάζεται συγκεκριμένο χρόνο για να ολοκληρωθεί (20 λεπτά ανά συνεδρία). Οι βελόνες τοποθετούνται σε πολύ μικρό βάθος στο σώμα, σχεδόν τελείως ανώδυνα αφού είναι ιδιαίτερα λεπτές (έχουν διάμετρο μόλις 0,2 mm ) και χωρίς να διαταράσσουν τις λοιπές λειτουργίες του οργανισμού. Για κάθε πάθηση και για κάθε ασθενή ξεχωριστά επιλέγονται τα κατάλληλα σημεία και απαιτείται ένας συγκεκριμένος αριθμός και συχνότητα συνεδριών.

Ωτοβελονισμός

Tοποθετούνται σε συγκεκριμένα σημεία του αυτιού ειδικές βελόνες (πολύ μικρές και λεπτές) οι οποίες σταθεροποιούνται με αυτοκόλλητο και παραμένουν στο αυτί μέχρι να αποκολληθούν μόνες τους (μετά από 15 ημέρες συνήθως). Ο ασθενής μπορεί να πλένει κανονικά την περιοχή χωρίς πρόβλημα. Ο ωτοβελονισμός αποτελεί μια απολύτως ανώδυνη και πολύ αποτελεσματική θεραπεία.

Ηλεκτροβελονισμός

Ειδικές συσκευές που εκπέμπουν ηλεκτρικό ρεύμα συνδέονται με τις τοποθετημένες βελόνες ενισχύοντας τη δράση τους. Χρησιμοποιείται κυρίως στην αντιμετώπιση καταστάσεων χρονίου άλγους με πολύ καλά αποτελέσματα.

Για να εφαρμόσει κάποιος το βελονισμό, σύμφωνα με τα ελληνικά και διεθνή δεδομένα, θα πρέπει:

1. Να είναι πτυχιούχος γιατρός.

2. Να έχει άδεια ασκήσεως ιατρικού επαγγέλματος για την ελληνική επικράτεια.

3. Να είναι εγγεγραμμένος στον ιατρικό σύλλογο της περιοχής του.

4. Να έχει παρακολουθήσει τουλάχιστον (300) τριακόσιες ώρες θεωρητικής και πρακτικής διδασκαλίας βελονισμού, σε εκπαιδευτικό κέντρο της Ελλάδας ή του εξωτερικού και να είναι τακτικό μέλος αναγνωρισμένης ιατρικής εταιρείας βελονισμού και εγγεγραμμένος στα αρχεία της (πιστοποιημένος βελονιστής – licensed acupuncturist).

Πως γίνεται η θεραπεία

Πριν τη θεραπεία με βελονισμό είναι απαραίτητη η λήψη σωστού ιστορικού και η πλήρης ιατρική εξέταση για την αξιολόγηση της κατάστασης του ασθενούς. Ίσως χρειαστούν εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις οι οποίες θα οδηγήσουν στη σωστή και ακριβή διάγνωση. Μόνο τότε μπορεί ο ιατρός να συζητήσει αν ο βελονισμός είναι ενδεδειγμένη και ασφαλής θεραπεία για τον εκάστοτε ασθενή ή αν χρειάζεται διαφορετική αντιμετώπιση.

Κάθε θεραπεία βελονισμού γενικά διαρκεί 20 λεπτά και χρειάζονται κατά μέσο όρο 10-12 συνεδρίες για πλήρες θεραπευτικό αποτέλεσμα. Μερικοί ασθενείς χρειάζονται στη συνέχεια κάποιες θεραπείες διατήρησης (μία θεραπεία το μήνα για λίγους μήνες συνήθως) αν και στους περισσότερους το αποτέλεσμα είναι μόνιμο. Οι βελόνες εισέρχονται στο σώμα, στα άκρα ή το πρόσωπο ανάλογα με το θεραπευτικό πρωτόκολλο που επιλέγεται. Γενικά η διαδικασία είναι σχετικά ανώδυνη. Σε κάποια σημεία ίσως παρουσιαστεί ήπιο στιγμιαίο άλγος κατά την είσοδο της βελόνας, το οποίο όμως είναι παροδικό και καλά ανεκτό από την πλειοψηφία των ασθενών.

Τρόπος δράσης

Σύμφωνα με την παραδοσιακή κινέζικη ιατρική η καλή υγεία είναι αποτέλεσμα της αρμονικής ισορροπίας μεταξύ των δύο άκρων της φυσικής ζωικής δύναμης γνωστής ως chi. Το chi θεωρείται ότι κυκλοφορεί στο σώμα κατά μήκος καθορισμένων οδών, των ισημερινών. Μέσω των 350 σημείων βελονισμού στο σώμα, ο θεραπευτής έχει πρόσβαση στους ισημερινούς αυτούς, ελέγχοντας και ρυθμίζοντας την ενέργεια που ρέει σε αυτούς, ισορροπώντας τη δυσαρμονία που δημιουργεί κάποιο νόσημα και επαναφέροντας τη φυσική ισορροπία.

Στο δυτικό κόσμο και σε άλλα μέρη του κόσμου, ο βελονισμός εξηγείται μέσω των σύγχρονων γνώσεων της νευροφυσιολογίας, της ανατομίας και της παθολογίας. Τα ειδικά σημεία βελονισμού θεωρούνται από τους ιατρούς ως σημεία όπου μπορούμε να έχουμε άμεση πρόσβαση στα νεύρα, στους μύες και στο συνδετικό ιστό. Η δράση των βελονών προκαλεί αύξηση της τοπικής αιμάτωσης των ιστών, ενώ ταυτόχρονα ενεργοποιεί τους ενδογενείς αναλγητικούς μηχανισμούς οδηγώντας στην παραγωγή των φυσικών αναλγητικών του σώματός μας (ενδογενή οπιοειδή).

Το κύριο θεραπευτικό όφελος του βελονισμού επιτυγχάνεται αρχικά μέσω της ενεργοποίησης του περιφερικού νευρικού συστήματος και την μετέπειτα δράση σε κεντρικότερο επίπεδο (νωτιαίο μυελό και εγκέφαλο). Η είσοδος της βελόνας προκαλεί μια τοπική αντίδραση (τοπική δράση) μέσω αντίδρομων αξονικών αντανακλαστικών, προκαλώντας την απελευθέρωση νευροπεπτιδίων και αυξάνοντας τη τοπική αιματική ροή. Ταυτόχρονα, στο νωτιαίο μυελό και στον εγκέφαλο εκκρίνονται οπιοειδή πεπτίδια (ενδογενή αναλγητικά) και ειδικοί νευροδιαβιβαστές (κυρίως σεροτονίνη) που ολοκληρώνουν και ενισχύουν τη τοπική δράση του βελονισμού (περιοχική και κεντρική δράση).

Υπάρχουν ακόμα άγνωστες δράσεις του βελονισμού στο κεντρικό νευρικό σύστημα που χρειάζονται περαιτέρω διερεύνηση. Απεικονιστικές μελέτες με λειτουργική μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου (functional MRI) και με τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET) αποδεικνύουν ότι στις συνεδρίες βελονισμού ενεργοποιούνται διάφορα κέντρα του εγκεφάλου, κυρίως αυτά που συμμετέχουν στον έλεγχο του πόνου όπως είναι το μεταιχμιακό σύστημα. Αυτή η ενεργοποίηση φαίνεται να διαφέρει από αυτή που παρατηρείται με απλό και τυχαίο ερεθισμό του δέρματος με βελόνες και δείχνει να επηρεάζεται από τους συγκεκριμένους χειρισμούς του βελονισμού.

Οι συχνότερες νόσοι και συμπτώματα που αντιμετωπίζονται με επιτυχία μέσω του βελονισμού είναι:

Κεφαλαλγία-ημικρανία, νευραλγία τριδύμου, οσφυαλγία-ισχιαλγία, περιαρθρίτιδα-οστεοαρθρίτιδα ώμου, τενοντίτιδα, επικονδυλίτιδα, αυχενικό σύνδρομο, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, τραυματισμοί

Ίλιγγος-χρόνια ζάλη-εμβοές

Χρόνιος βήχας, αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα, ιγμορίτιδα

Σπαστική κολίτιδα, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, διάρροια-δυσκοιλιότητα, αιμορροΐδες

Δυσμηνόρροια, συμπτώματα εμμηνόπαυσης , υπογονιμότητα

Άγχος, κατάθλιψη, αϋπνία, ανορεξία, γενικευμένη κόπωση

Αλλεργίες

Διακοπή καπνίσματος-τοξικών ουσιών, μείωση όρεξης-αδυνάτισμα-παχυσαρκία

Παρενέργειες

Ο βελονισμός γενικά είναι μια ακίνδυνη και σχετικά ανώδυνη θεραπευτική μέθοδος, όταν φυσικά εφαρμόζεται σωστά από εξειδικευμένους ιατρούς. Σοβαρές παρενέργειες είναι εξαιρετικά σπάνιες , λιγότερο από 1 στις 10.000, πολύ λιγότερο δηλαδή από τις λοιπές φαρμακευτικές και χειρουργικές μεθόδους.

Υπάρχουν κάποιες καταστάσεις στις οποίες αντενδείκνυται η εφαρμογή του όπως σε ανθρώπους που βρίσκονται σε καταστολή και στις τελειόμηνες εγκύους (και μόνο σε συγκεκριμένα σημεία).

Επίσης, δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ηλεκτροβελονισμός σε ασθενείς με βηματοδότη, σε ασθενείς που πάσχουν από επιληψία, σε ασθενείς με ορθοπεδικές προθέσεις στις περιοχές που θα εφαρμοστεί και σε φλεγμονώδεις παθήσεις του δέρματος.

Πριν υποβληθείτε σε συνεδρία βελονισμού, καλό είναι να γνωρίζετε ότι:

Χρησιμοποιούνται ΠΑΝΤΑ βελόνες μιας χρήσης

Μίκρο ποσοστό ασθενών αμέσως μετά ή κατά τη διάρκεια των συνεδριών νιώθουν παροδική υπνηλία και χαλάρωση. Αυτοί οι ασθενείς είναι προτιμότερο να μην οδηγήσουν μετά τη συνεδρία.

Μικροαιμορραγίες ή μικρές εκχυμώσεις συμβαίνουν περίπου στο 3% των ασθενών, φυσικά παροδικές και ακίνδυνες.

Γενικά ο ιατρικός βελονισμός είναι ανώδυνος όταν γίνεται σωστά (μόνο στο 1% των συνεδριών οι ασθενείς βιώνουν ήπιο πόνο κατά την είσοδο ή το χειρισμό των βελονών).

Τα αρχικά συμπτώματα μπορεί να χειροτερέψουν αρχικά, πριν αρχίζουν να βελτιώνονται (περίπου στο 3% των ασθενών). Γενικά αυτό συνήθως αποτελεί θετικό σημείο, αν και πρέπει να ενημερώνεται ο θεράπων.

Λιποθυμικά επεισόδια κατά τη διάρκεια των συνεδριών έχουν παρατηρηθεί, κυρίως σε αγχώδεις ασθενείς και συνήθως στις πρώτες συνεδρίες.